Bubak Souri

Human activities, especially the land use development, cause the fragmentation of habitats and the breakdown of ecological relationships, which leads to a decrease in the quality of habitats and biodiversity. Therefore, it is important to identify the mutual effects of land use pattern and habitat quality. This study was aimed to evaluate the quality of habitats in the Qeshlaq Dam watershed in Kurdistan province, western Iran. In addition, the relationships between habitat quality and soil parameters (including percentage of clay, silt, and sand, electrical conductivity, acidity, organic carbon, phosphorus, and total nitrogen), topographic criteria (slope and height), and landscape metrics (including density, number, shape, diversity, cohesion and area of patches) were considered using Pearson's correlation test at the scale of sub-basins and soil zones. The results showed that the soils of the study area often have sandy loam texture class, non-saline, relatively alkaline, relatively suitable organic carbon and relatively low amount of nitrogen and phosphorus. In addition, pasture, agriculture, roads, rivers, and residential areas have occupied 23559, 2416, 647, 292, and 68 ha of the region, respectively, which is equivalent to 87, 9, 2.4, 1.1 and 0.3 percent of the watershed, respectively. It was found that most of the sub-basins located in the center and south of the study area had the highest number, density, shape and diversity of patches and the lowest of the largest patch and cohesion indices, which indicates the fragmentation of habitats in these areas compared to other parts. The results clarified that the habitats located in the central and southern parts of the basin had lower quality compared to the northern and eastern parts and the western margins of the watershed. It is indicated that the percentage of clay and sand among the soil parameters had the highest correlation with the quality of the habitats at the scale of soil zones, respectively. In addition, it was found that the quality of the habitats decreases with the increase in the number, density, shape and diversity of the patches and increases with the increase in the area and cohesion of them. Also, the quality of the habitats also increases with the increase in slope and elevation in the study area. By examining the relationship between the quality of habitats and soil characteristics, topographic criteria, and land features, different results were obtained in two scales of sub-basins and soil zones, and it shows that the scale of the study for sampling can lead to changes in the results of the study.

Direct use of raw urban sewage for agricultural irrigation can cause many harmful consequences. Therefore, wastewater treated through various technologies is generally preferred for reuse, especially in low water areas. The purpose of this study is to compare the use of treated urban sewage effluent compared to well water on the amount of nitrate and phosphate in agricultural soil. For this purpose, a plot of agricultural land with an area of 2000 square meters was divided into two equal parts of 1000 square meters, and for one growing season, one part of it was irrigated with well water and the other part was irrigated with treated sewage water. 28 soil samples from each of the two plots of land (56 samples in total) were prepared from a depth of 0-20 cm according to a 5x5 meter grid and were taken to the laboratory to measure the some physicochemical properties. Irrigation water sources were well water and treated wastewater, and dryland agricultural soil (primary soil) was considered as a control. After harvesting, barley was analyzed to determine the effect of irrigation water sources on final some soil properties, including ammonium, phosphate, nitrate, and total nitrogen. According to the result of Kolmogorov-Smirnov test normality of the data, to investigate the relationship between the some physicochemical properties of the initial soil using Pearson's correlation coefficient, to examine the effect of irrigation water sources on the physicochemical properties of the final soil using Duncan's post hoc test, and to examine the effect of irrigation water sources on barley yield using the t test Unpaired was used. The results of the present study showed that the average values of phosphate, potassium and sodium measured in treated wastewater were much higher than well water. The application of treated municipal sewage effluent was significantly effective on ammonium, phosphate, nitrate and total nitrogen. The use of treated municipal wastewater for irrigation of barley crop could improve the yield of the crop compared to well water treatment. Spatial distribution of some soil properties and their zoning showed that the soil of the area irrigated with wastewater has phosphate and total nitrogen widely. Proper management in the use of such waters and the selection of plants that can minimize the harmful effects of the use of treated wastewater on soil properties and crop yield are very important.

Air pollution is one of the most important problems in the world, especially in the Middle East. This phenomenon, due to the presence of dangerous elements and harmful particles, always affects many people and has destructive effects on human health. Unfortunately, the phenomenon of fine dust in the Middle East, especially in Iraq, is spreading every year, and one of the most important reasons is the increase in desertification in the Middle East. Due to the importance of airborne particles on human health, the study of the elements and compounds of these particles is of great importance. Therefore, the purpose of this study was to investigate the physical and chemical properties of airborne particles in the city of Sulaymaniyah captital of Sulaymaniyah province in northeast of Iraq. For this purpose, 72 samples of dust particles were collected from three different stations in the city of Sulaymaniyah in a period of six months and at intervals of seven days. The flame method and flame photometer apparatus were used to measure the concentrations of alkaline and alkaline-earth elements including sodium and potassium, and the atomic absorption spectrometer was used to measure the concentrations of calcium, magnesium and heavy metals including manganese, iron, copper and arsenic. The meteorological parameters included air temperature, relative humidity, wind speed and air pressure, collected by the Meteorological Organization of Iraq. Also, to study the structure of particles in the air, an SEM microscope was used to obtain images for analyzing particle size. The results showed that during the test period, the particles in the air of Sulaymaniyah were angular, irregular and spherical, which could indicate the natural origin of these particles, probably due to wind erosion in the deserts of Iraq and its southern neighbors. The highest and lowest values of concentration of alkaline and alkaline-earth elements were allocated to calcium and potassium, respectively. Furthermore, among the studied heavy metals, the highest concentration was belonged to iron and the lowest concentration was belonged to arsenic. The trend of changes in the concentration of studied elements showed that in the beginning of the experiment period was associated with a decrease and an almost constant trend was observed until the middle of the period and finally a short-term upward trend was recorded at the end of period. Increasing in the concentration of elements was inversely related to the trend of temperature changes, but was directly related to the amount of relative humidity. X-ray diffraction analysis also showed that the major minerals that make up the airborne dust particles in the city of Sulaymaniyah are calcite and quartz, which may be have natural origin or may be due to human activities such as cement factories around the city of Sulaymaniyah. Also, the results of the analysis of geo-accumulation index of the studied elements showed that air of Sulaymaniyah was contaminated by copper, calcium and magnesium during the study period, while other elements did not show any contamination effects.

One of the most important disturbances affecting forest ecosystems is fire. In order to investigate the process of nitrate changes and compare the physicochemical characteristics of the soil in two control and burned areas, 40 soil samples were taken from both surface (0-5 cm) and sub-surface (5-15 cm) depths from Bilo Plain. It was harvested in the west of Iran. Physicochemical characteristics of soil were determined using conventional methods. Examining the physicochemical characteristics of the soil showed that the pH and electrical conductivity of the soil increased due to fire. In addition, the fire burned organic carbon and significantly reduced its content in the soil. Also, a decreasing trend was observed in sodium, phosphorus and nitrate amounts during combustion in the burned area compared to the control. The results of one-way variance analysis showed that there is a significant difference between the control and burnt areas and the investigated depths regarding the parameters of pH, electrical conductivity, organic carbon, sodium, nitrate, phosphorus, soil texture components including clay, silt and sand. has it. Also, the effect of fire in the surface layer was greater due to the intensity and contact in this layer compared to the subsurface layer. Since nitrogen is an important nutrient in forest ecosystems, nitrogen lost by volatilization during fire should be considered when planning burning programs during forest fire restoration. be given special attention.

A large part of the cultivated fields in western part of Iran have calcareous soil and this affects the absorption of essential nutrients in plants. The aim of this study was to investigate the effect of different amounts of sulfur on physicochemical properties of soil and yield of tomatoes grown in a calcareous soil sample of western Iran. This study was performed using sulfur at five levels of zero, 1, 2, 3 and 4 g/kg of calcareous soil in three replications and 15 pots in total. Inoculation of Thiobacillus thioparus was added to all treatments. Two weeks after adding sulfur to the soil, tomato seeds were sown. At the end of the 60-day growing period, leaf and tomato samples were harvested to determine nutrients and crop yield, respectively. Soil and nutrient characteristics of soil and plants were determined using conventional methods. The results of one-way analysis of variance showed a significant relationship between the studied treatments and the parameters of pH, electrical conductivity, organic carbon, calcium carbonate, silt percentage and cation exchange capacity. In addition, the concentrations of Cu, Zn, Fe and P in soil and plants and crop yield (plant height) were affected by different amounts of sulfur. However, it seems that the level of sulfur more than three grams can reverse the process of improving the absorption of nutrients and growth parameters in the plant. Repetition of similar studies in agricultural lands is required to determine the effects of different amounts of sulfur on soil physicochemical conditions and optimal yield of tomato crop.

مقدمه: بسیاری از صنایع از قبیل صنایع شیمیایی، چرم، چاپ، نساجی، صنایع غذایی و ... پساب های رنگی تولید می کنند. رنگ ها دارای ساختار پیچیده ی مولکولی، غالباً سمی، سرطان زا ، جهش زا، غیرقابل تجزیه بیولوژیکی و پایدار در محیط زیست می باشند که با ورود به منابع آب و خاک اثرات سوئی در آنها ایجاد می کنند. بنابراین دستیابی به روش های موثر، سازگار با محیط زیست و ارزان جهت تصفیه امری ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه، ارزیابی فرآیند تلفیقی فتوکاتالیستی UV/ پِرسولفات در حذف رنگهای راکتیو رد 120 و ردامین B از محلول های آبی می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه کاربردی است که در مقیاس آزمایشگاهی بر روی نمونه های سنتتیک انجام گرفت. در این مطالعه، ارزیابی فرآیند تلفیقی فتوکاتالیستی UV/ پِرسولفات در حذف رنگهای راکتیو رد 120 و ردامین B از محلول های آبی مورد ارزیابی قرار گرفت. محلول استوک رنگ های مورد مطالعه از حل نمودن 1 گرم رنگ در 1000 میلی لیتر آب دو بار تقطیر تهیه شد و برای ساخت سایر غلظت های مورد استفاده از این محلول استوک استفاده شد. تأثیر متغیرهای مورد مطالعه شاملpH (3، 5، 7، 9 و 11)، غلظت پِرسولفات (1/0، 1، 3 و 5 mM/L)، زمان تماس (5، 10، 20، 50 و 70 و90 دقیقه)، غلظت اولیه رنگ (غلظت های 10، 25، 50، 75، 100، 200 و 500 mg/L ) و توسـط یــک دستگاه فتوراکتور با حجم مفید mL100 حاوی یک عدد لامـپ UV-C بـا قدرت 9 وات، و به روش ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. غلظت بـاقیمانـده رنگ ردامین B و راکتیو رد 120 در طول موج های به ترتیب 553 و 537 نانومتر توسـط دسـتگاه اسـپکتروفتومتر اندازه گیری شد. جهت بررسی معدنی سازی این دو رنگ از آنالیز COD و TOCاستفاده شد. در نهایت پتانسیل این روش در حذف رنگ از یک نمونه فاضلاب واقعی کارخانه رنگ الوان ثابت همدان نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اولیه هر دو رنگ، راندمان حذف کاهش می یابد و افزایش زمان ماند و مقدار پِرسولفات باعث افزایش راندمان حذف می گردد اما به دلیل خاصیت اسکاونجری پرسولفات در تبدیل رادیکال پرسولفات به عوامل با اکسیدکنندگی کم، مقدار بهینه ای از پِرسولفات باید استفاده شود. همچنین در فرآیندهای UV و S2O8 به طور جداگانه و فرایند تلفیقی UV/S2O8 برای رنگزای راکتیو رد 120 به ترتیب بیشترین راندمان حذف در زمان 20 دقیقه برابر 25/9، 54/14 و 91/94 درصد و برای رنگزای ردامینB در زمان 20 دقیقه به ترتیب برابر 91/11، 33/16 و 44/96 درصد حاصل گردید. بعلاوه، در شرایط بهینه ی غلظت اولیه رنگ mg/L 50، زمان واکنش20 دقیقه، دوز پرسولفات mM/L 1 و pH 7، راندمان حذف راکتیو رد 120، کاهش COD و TOC معادل به ترتیب برابر 91/94، 35/68 و30/54% و این راندمان ها برای ردامینB نیز به ترتیب برابر 44/96، 74/71 و 99/57 درصد حاصل شد. همچنین در فاضلاب واقعی میزان حذف رنگ های ردامینB و راکتیو رد 120 به ترتیب برابر 11/77 و 51/73 درصد حاصل شد که نشان دهنده ی مؤثر بودن روش برای تصفیه ی فاضلاب واقعی مجموعه رنگها می باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، فرایند تلفیقی فتوکاتالیستی UV/ پِرسولفات جهت حذف رنگ های موجود در فاضلاب از راندمان بالایی برخوردار بوده و بنابراین می تواند در تصفیه فاضلاب های رنگی و یا پیش تصفیه این فاضلابها و فاضلابهای سمی و غیر قابل تجزیه بیولوژیکی مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور بررسی و تحلیل تغییرپذیری مکانی و زمانی آلاینده های هوا در مناطق شهری و صنعتی و به طورکلی نیاز به ایستگاه های مختلف سنجش آلودگی هوا می باشد. در این تحقیق برای تحلیل و بررسی تغییرات مکانی و زمانی آلاینده های موردبررسی، از داده های آلودگی هوا که به صورت ساعتی در ایستگاه های موردبررسی نمونه برداری شده است، استفاده شده است. داده های نمونه برداری شده شامل پارامترهای آلاینده هوا نظیرCO، NO2 و SO2 و O3 می باشد که واحد تمام آلاینده ها ppm می باشد. داده های موردنیاز شامل دو گروه می باشد: گروه اول داده های آلاینده های هوا که مربوط به ایستگاه های سنجش شهرهای موردمطالعه می باشند و گروه دوم شامل اطلاعات و داده های جغرافیایی هستند. عوامل آلاینده شامل CO ، NO3 ، SO2 و O3 طی سال های 2018 و 2019 آماده سازی و وارد پایگاه داده شده و با استفاده از GIS به صورت ماهانه و سالانه مورد ارزیابی قرار می گیرند. برای سنجش وضعیت آلودگی هوا ابتدا داده های خام برداشت شده توسط اداره کنترل کیفیت هوای شهرهای موردمطالعه که به صورت ساعتی ثبت شده بود، اخذ گردید و به صورت میانگین روزانه درآمده و سپس تبدیل به میانگین ماهیانه و سالیانه شده است. برای تبدیل داده های آلاینده های مذکور بایستی این داده ها که با فرمت اکسل و ورد اخذ شده بود تبدیل به شیپ فایل شود. این کار با وارد کردن مختصات جغرافیایی ایستگاه های سنجش در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی ArcGIS (10.7) و الصاق کردن داده های توصیفی هر ایستگاه شامل میانگین غلظت ماهیانه و سالیانه آلاینده های CO، NO3 و SO2 و O3 برای دو سال متوالی 2018 و 2019 صورت گرفت. در مراحل بعدی با انتخاب روش مناسب درون یابی از بین روش های مختلف اقدام به مدل سازی پراکنش این آلاینده های در محدوده شهرهای دهوک و اربیل شد. مدل سازی برای هر ماه و هر سال برای هرکدام از این دو استان انجام شد به طوری که برای دهوک در سال 2018، 13 نقشه پراکنش برای هرکدام از آلاینده ها که مجموعا 52 نقشه خواهد شد، مدل سازی شده است. این مدل سازی ها الگوی پراکنش این آلاینده-ها را در شهر های مذکور نشان می دهد. نتایج نشان داد که غلظت آلاینده مونوکسید کربن در شهر اربیل در سال 2019 نسبت به سال 2018 کاهش پیدا کرده است. الگوی پراکنش آلاینده NO3 در شهر دهوک از سال 2018 به 2019 تغییر کرده و به مناطق غربی تمایل دارد. بدین معنی که تمرکز غلظت آلاینده ها در غرب منطقه بیشتر است. غلظت آلاینده دی اکسید گوگرد در شهر دهوک در سال 2019 در ایستگاه سه افزایش و در ایستگاه یک و دو کاهش پیدا کرده است. الگوی پراکنش آلاینده SO2 در شهر دهوک در دو سال مشابه بوده و فقط در غلظت آلاینده تغییرات اندکی ایجادشده است. الگوی پراکنش آلاینده O3 در دو سال 2018-2019 برای شهر دهوک الگوی مشابهی را پیروی کرده و در سال 2018 غلظت در غرب کمتر از سال 2019 می-باشد. غلظت آلاینده مونوکسید کربن در ایستگاه های شهر دهوک بیشتر از ایستگاه های شهر اربیل می باشد. غلظت آلاینده NO3 در دو شهر اربیل و دهوک در ایستگاه های شهر دهوک بیشتر از ایستگاه های شهر اربیل می باشد. غلظت آلاینده مونوکسید کربن در ایستگاه های شهر اربیل بیشتر از ایستگاه های شهر دهوک می باشد.

این پژوهش با هدف ارزیابی برآورد خصوصیات خاک با استفاده از اطلاعات ماهواره لندست 8 در بخشی از اراضی زراعی دشت قروه-دهگلان در غرب ایران انجام شد. مجموعا تعداد 107 نمونه خاک به صورت تصادفی از منطقه مورد مطالعه و از عمق 15-0 سانتی متری جمع آوری شدند و خصوصیات فیزیکوشیمیایی آن ها در آزمایشگاه تعیین گردید. جهت استخراج اطلاعات از تصاویر ماهواره ای، پس از اعمال ماسک پوشش گیاهی؛ مقدار عددیDOS در باندهای 7-1 لندست 8 برای هر یک از نقاط نمونه برداری شده استخراج شد. در نهایت به منظور تعیین رابطه بین خصوصیات خاک و بازتاب باندهای ماهواره لندست 8 از آنالیز همبستگی و رگرسیون خطی گام به گام استفاده گردید ضمن آنکه اعتبارسنجی مدل رگرسیونی با استفاده از دو پارامتر ضریب تعیین و ریشه میانگین مربعات خطا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین میزان شن و اکسیدهای آزاد آهن خاک با اکثر باندهای ماهواره لندست 8 همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. به علاوه میان مقادیر رس و سیلت خاک با ارزش رقومی اکثر باندهای ماهواره لندست 8 همبستگی منفی و معنی داری مشاهده گردید. این در حالی است که بین غلظت فلزات سنگین (آرسنیک و کادمیوم) و میزان بازتاب در باندهای مرئی و مادون قرمز نزدیک همبستگی معنی داری یافت نشد و مدل های رگرسیونی نیز کارایی قابل قبولی در پیش بینی خصوصیات خاک منطقه مورد مطالعه ارائه نداد.

The aim of this study was to evaluate the soil Properties using Landsat 8 satellite data in some agricultural lands of Ghorveh-Dehgolan plain in western Iran. A total of 107 soil samples were randomly collected from the study area and from a depth of 0-15 cm and their physicochemical Properties were determined in the laboratory. To extract information from satellite imagery after applying the vegetation mask, the numerical value of DOS in Landsat 1-7 bands 8 was extracted for each of the sampled points. Finally, in order to determine the relationship between soil Properties and reflection of Landsat 8 satellite bands, correlation analysis and stepwise linear regression were used, while regression model validation was evaluated using two coefficient of determination parameters and root mean square error. The results showed that there is a positive and significant correlation between sand and free iron oxides of soil with most Landsat 8 satellite bands. In addition, a negative and significant correlation was observed between clay and silt soil values with digital value of most Landsat 8 satellite bands. However, no significant correlation was found between the concentration of heavy metals (Arsenic and Cadmium) and the amount of reflection in the visible and near-infrared bands, and the regression models did not provide acceptable performance in predicting soil Properties of the study area.

The aim of this study was to evaluate the effect of nitrogen fertilizer on heavy metal accumulation in alfalfa hay cultivated in calcareous soils of Qorveh-Dehgolan plain in western Iran. For this purpose, 56 soil samples from 15-30 cm depth were sampled in two control plots (without fertilizer) and fertilized with urea fertilizer at 100 kg ha-1 and corresponding points were sampled. The aerial and root sections of alfalfa were obtained. The results of correlations between soil physical and chemical properties with Cu and Zn accumulated in alfalfa shoot showed that for Cu element more significant correlations were observed than Zn and this correlation was higher in fertilized soil. The results of the neural network model for modeling zinc accumulation in alfalfa aerial showed that the neural network is able to parameter zinc accumulated in alfalfa with Application of soil physicochemical parameters with RMSE = 12.03604 and R = 0.986 at Amu stage Zash and RMSE = 6. 543605 and R = 0.974 at the test stage. Also the results of regression of principal components for copper element in alfalfa showed that among the three main components in regression, the first and third components had significant effect on Cu accumulation in alfalfa and their related coefficients in alfalfa. The resulting equation was applied.

With attention to increasing of population growth and subsequent its, agriculture and industry development, environmental resources such as water, soil and air are undergoing qualitative changes. Soil is one of the most important environmental and basic sources for production in industrial and agricultural which has the important role in life and food production for humans. Therefore, monitoring and control of soil pollution in different parts such as heavy metal content is necessary. In this study, was carried an investigation of heavy metals in soil samples in the Pars Special Economic Energy Zone (PSEEZ) of Asalluyeh city. The first, 28 soil samples from 14 points including 14 samples of top soil and 14 samples of deep soil (50 cm depth) were randomly taken according to landuse type. After preparation of soil samples, homogenization and laboratory analyzes, the values of physicochemical parameters as well as heavy elements of samples were determined. Then, the data bank was prepared in ArcGIS 10.5 software. The role of anthropogenic factor in soil pollution to heavy metals was determined using 61. Guedron et al (2006) equation. Also, was investigated the soil pollution Intensity to heavy metal using enrichment factor, accumulation index and contamination factor. With geostatistical analysis tools was prepared Inverse Weighted Distance (IDW) model and zoning maps. According to results, Nakhl Taghi 2 and Asalouyeh region the heavy metal concentrations there is high due to a direct use of oil and refinery complexes. Also based on Guedron et al. (2006) equation, the most anthropogenic factor was in Boostano, Nakhl Taghi 2 and Asalouyeh. Therefore, anthropogenic factor is evident in heavy soil contamination of soil. The results of geostatistical analysis showed that OM, CEC, SO4-2, NO3 and Total Nitrogen in top soil was higher than the deep soil. While EC, CaSo4 and P in deep soil was higher than the top soil. Also, pH was not different. For heavy metals, Cr, Cu, Fe, Mg, N, Pb and Zn are higher in top soil was higher. While As, Cd, Co, Nb, Se and U are higher in deep soil.

Alfalfa is one of the most important forage plants that plays an important role in livestocks feeding. The purpose of this study was to evaluate Cu and Zn uptake in Alfalfa, planted in Calcareous fertilized and unfertilized soils in depth of 15-30 cm with a grid of 16 × 16 m intervals in Dehgolan plain. An agriculture land under perennial Alfalfa cultivation, with an area of 96* 48 m in Qorveh-Dehgolan plain was selected in this study. The land was divided in two parts, one receiving Urea fertilizer and the other with no treatment as a control. Evaluation of Alfalfa and soil samples taken from the fields showed that there is not significant difference between Cu and Zn concentration in Alfalfa in fertilized and non-fertilized soils. On the other hand, significant differences were observed in mean concentration of Zn, electrical conductivity, Calcium Carbonate, Phosphate, free Iron Oxide, Nitrate and Ammonium between controled and treated fields. Pearson correlation wasapplied to clarifythe relationship between soil physicochemical properties and Cu and Zn concentration in Alfalfa in treated and controlled fields. The results showed that Cu uptake in alfalfa leaves was highly correlated with soil physicochemical properties in fertilized field. It is also clarified that pH, cation exchange capacity, organic matter, Phosphate, Calcium Carbonate, Nitrate, Ammonium and silt in fertilized soil and pH, organic matter, Phosphate and total iron in non-fertilized soil are highly correlated with Copper content in Alfalfa leaf. On the other hand, there were significant relationships between Zinc accumulated in Alfalfa leaf with soil cation exchange capacity, electrical conductivity and Calcium Carbonate in fertilized soil. However, Zinc content inAlfaalfa was not correlated with any soil parameters in unfertilized field. Investigation of enrichment index and soil accumulation index in this study indicates very low enrichment and low accumulation of Cu and Zn in soil. Modeling Zn concentration in Alfaalfa using multivariate linear regression analysis showed that soil Calcium Carbonate could be applied to predict Zinc accumulation in the plant. Using the principal components regression, it is also clarified that three components have important role in Cu prediction, with nitrate, ammonium, phosphate, cation exchange capacity, pH, and calcium carbonate as the main constituent variables of the first component, organic matter as the main constituent variable of the second component. Evaluation of transfer factor showed that Cu transfer from root to aerial part of Alfalfa was higher compared to the Zinc. Considering bioaccumulation factor showed that Zn concentration was higher in the root and the Cu content was higher in aerial part of Alfalfa. Transfer and bioaccumulation factors showed no significant differences for Cu and Zn in two control and treatment fields

یونجه یکی ازمهم ترین گیاهان علوفه ایست که به طور وسیعی در خاک های آهکی ایران کشت می شود. با توجه به افزایش روز افزون مصرف کود های نیتروژنه در این اراضی و اثرات زیانباری که می توانند بر محیط زیست و همچنین سلامت زنجیره غذایی داشته باشند مطالعه تجمع نیترات در محصول یونجه امری ضروریست. از این رو هدف این مطالعه بررسی اثر کاربرد کود شیمیایی اوره بر تجمع نیترات در محصول یونجه کشت شده در یک خاک آهکی در غرب ایران است. دو قطعه زمین زراعی تحت کشت یونجه هر یک با مساحت 96×48 مترمربع در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در شهرستان دهگلان در غرب ایران که واجد خاک آهکی بودند و در طول سال زراعی به یکی برای یکبار کود شیمیایی اوره با غلظت 100 کیلوگرم در هکتار اضافه شده و به دیگری هیچ گونه کودی داده نشده بود انتخاب شدند. نمونه برداری خاک از عمق 15-0 سانتی متری در 28 نقطه پیش از برداشت محصول یونجه در هر یک از دو زمین (مجموعاً 56 نقطه) صورت گرفت ضمن آنکه در نقاط متناظر از بخش هوایی و ریشه گیاه یونجه نیز نمونه برداری شد. نتایج نشان داد که کاربرد کود اوره محتوی نیترات تجمع یافته در نسج گیاهی یونجه خصوصاً اندام هوایی آن را به نسبت مزرعه کود داده نشده افزایش می دهد گرچه مقدار نیترات در محصول یونجه در هر دو مزرعه از سطح سمیت تعیین شده پایین تر بود.

مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه خصوصیات ژئوشیمیایی با رنگ گرد و غبار باریده بر شهر سنندج واقع در غرب ایران به انجام رسید. نمونه برداری از ذرات گرد و غبار باریده بر واحد سطح در سه ایستگاه درون محوطه دانشگاه کردستان واقع در جنوب شهر سنندج به صورت هفتگی از ابتدای تیرماه 1395 تا پایان خرداد 1396 به روش سنجش انباشت صورت پذیرفت. نمونه های بدست آمده از حیث عواملی نظیر سدیم، پتاسیم، کلسیم، آهن، منگنز، روی، مس، سرب، کادمیم، کروم و آرسنیک، اکسیدهای آزاد و همچنین آنیون های سولفات، نیترات و کلراید در کنار شاخص انباشت گرد و غبار در واحد سطح، فاکتور غنی شدگی و پارامترهای رنگ در استاندارد CIE مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که حداکثر میزان ذرات گرد و غبار باریده بر واحد سطح در فصل تابستان حادث شده در حالیکه فاکتور غنی شدگی و همچنین مقادیر آنیونها بترتیب در فصول زمستان و بهار سطوح بالاتری را نشان دادند. پارامترهای رنگ سنجی L*، a* و b* دارای روندی مشابه و متناسب با تغییرات مقادیر عناصر قلیایی و قلیایی خاکی بودند در حالیکه این روند برای فلزات سنگین وجود نداشت. پارامترهای رنگ سنجی با اکسیدهای آهن نیز روابط معناداری نشان دادند. پژوهش حاضر وجود رابطه معنادار میان خصوصیات رنگی و ژئوشیمیائی ذرات گرد و غبار در منطقه مورد مطالعه را تائید نمود.

یکی از فاکتورهای محدودکننده تولید محصول در خاک های آهکی دسترسی کم گیاه به بعضی عناصر کم مصرف مثل از جمله آهن به علت وجود pHبالا و غلظت زیاد یون کلسیم می باشد. طبق شواهد موجود، آلودگی آرسنیک در استان کردستان یک نوع آلودگی طبیعی است. از اینرو، اعمال روش هایی که بتواند به اصلاح خاک های زراعی و افزایش حلالیت عناصر غذایی از یک سو و کاهش آلودگی های زیست محیطی از سوی دیگر منجر شود ضرورت می یابد. بدین منظور گرانول های گوگرد-بنتونیت و گوگرد-بنتونیت به همراه پودر آهن پخش شده در خاک به طریق شبیه سازی محیط واقعی در ستون های خاک تلقیح شده با Thiobacillus thioparus طی 22 دوره آبشویی دو هفته ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آبشویی آنیون های بررسی شده طی مراحل آزمایش در هنگام حضور همزمان پودر آهن و گرانول های گوگرد- بنتونیت به علت جایگاه های فراوان جذب و نقش آن به عنوان عامل احیا کاهشی بوده است. آرسنیک روند تقریبا کاهشی داشته و در تیمارها بیشتر از شاهد آبشویی شده است. پس از 11 ماه آبشویی، ستون ها به صورت افق های 10 سانتی متری به شش مقطع تقسیم و برش داده شدند. بعد از برش ستون ها مشاهده شد که اکسیداسیون در 10 سانتی متر بالایی خاک بیشتر اتفاق افتاده بود.

یکی از معضلات امروز جهان، مصرف بیش از حد کود کشاورزی در مزارع بوده، در حالی که مواد مغذی علی رغم حضور در خاک به علت قلیایی بودن خاک در دسترس قرار نمی گیرند. مصرف گسترده این کودها با این روند افزایشی می تواند به شدت محیط زیست انسانی و کیفیت آب و خاک را تحت تاثیر قرار دهد. در بین موادی که برای اصلاح خاک آهکی به کار می رود گوگرد مناسب ترین است زیرا دارای ارزش اگرونومیک به عنوان یک کود مستقل و نیز به عنوان یک ماده مغذی ثانویه مورد نیاز گیاهان محسوب می شود اکسایش گوگرد عمدتاً به صورت زیستی توسط باکتری های جنس تیوباسیلوس صورت می گیرد. فلزات سنگین از جمله آلاینده های زیست محیطی هستند که مواجهه انسان با بعضی از آنان خطرات جدی را به بار می آورد که از جمله آنان می توان به آرسنیک اشاره کرد. فرآورده های گوناگون آهن جهت بی تحرک سازی آلاینده هایی مانند فلزات سنگین و جهت پایدار کردن خاک و بهبود وضعیت تغذیه ای کاربرد دارند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی گرانول های گوگرد بنتونیت- آهن به منظور کاهش pH و کاهش تحرک آرسنیک و نیز افزایش میکرو المنت ها و فسفات در یک خاک آهکی صورت گرفت. از این رو تعداد 8 ستون خاک ساخته شده با لوله های پلی اتیلن با قطر 15 سانتی متر و ارتفاع 100 سانتی متر مستقر روی چهارپایه فلزی ساخته شد. ستون ها با یک نمونه خاک زراعی آهکی و تلقیح با باکتری تیوباسیلوس تیوپاروس تا ارتفاع 60 سانتی متری پر شدند و گرانول ها با سه نوع متفاوت گرانول های گوگرد- بنتونیت (Control) و گوگرد- بنتونیت- آهن (IG) با دو درصد متفات پودر آهن (با میزان یکسان گوگرد در تمام گرانول ها) حین پر کردن ستون ها به 30 سانتی متری بالایی خاک ستون اضافه شدند. و در یک دوره 11 ماهه با آب مقطر تحت آبشویی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در ستون های دارای گرانول های آهندار به علت تولید سولفات بیشتر از این گرانول ها و هیدرولیز پودر آهن موجود در آن ، مقدار pH کمتر از گرانول های گوگرد- بنتونیت بود. ولی هر دو نوع تیمار به واسطه حضور آهن تفاوت معنا داری را از نظر بی تحرک سازی آرسنیک نداشتند. و نیز گرانول های گوگرد- بنتونیت- آهن در آزادسازی مقادیر بیشتر ماکرو و میکرو المنت ها موثرتر بودند. از طرفی این گرانول ها موجبات افزایش انحلال فسفات در نتیجه استفاده کمتر از کودهای فسفاته و کاهش نیترات در نتیجه جلوگیری از آل

کمبود گوگرد یک پدیده ی معمول در اراضی کشاورزی دارای خاک آهکی ایران است. عمده اکسیداسیون گوگرد در خاک به واسطه باکتری های تیوباسیلوس تیوپاروس انجام می گیرد. اکسیداسیون گوگرد باعث کاهش pH خاک می شود و دسترسی به فسفر، ماکرو و میکرو نوترینت ها را بیشتر می کند. این مطالعه با هدف ارزیابی گرانول های گوگرد- بنتونیت به-منظور اصلاح خاک های آهکی با استفاده از ستون های خاک انجام شد. ازاین رو 15 ستون خاک با لوله های پلی اتیلن با قطر 15 سانتی متر با چهارچوب فلزی ساخته شد و با یک نمونه خاک زراعی آهکی از دشت قروه در غرب ایران و پس از استریل شدن و تلقیح به وسیله باکتری های تیوباسیلوس تیوپاروس به ارتفاع 60 سانتی متر پر شدند. سپس گرانول های گوگرد-بنتونیت ساخته شده با درصدهای 30،20،10 و 40 بنتونیت به 5 سانتی متر بالایی ستون های خاک اضافه شدند و در یک دوره 9 ماهه به صورت هر دو هفته یک بار با آب مقطر تحت آبشویی قرار گرفتند. آنالیز زهاب های جمع آوری شده نشان داد که با یک فاز تاخیر 4 ماهه درتولید سولفات در ابتدای دوره این آزمایش منحنی رشد باکتری، به دلیل نداشتن شرایط مطلوب رطوبتی و دمایی و وارد شدن استرس به باکتری ها یک دوره رکود را تجربه نمود. سپس مشاهده شد که با رسیدن به دمای 25 درجه، باکتری ها وارد فاز نمایی رشد خود شدند و در طول 4 هفته اکسیداسیون گوگرد با رسیدن به دمای 30 درجه سانتیگراد به حداکثر خود رسیده و پس از آن دوباره از سرعت تولید سولفات کاسته شد و میزان آن به حد ثابتی رسید که نشان دهنده این است که باکتری وارد فاز ثابت رشد خود شده است. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش درصد بنتونیت در گرانول ها سرعت اکسیداسیون گوگرد به صورت قابل توجهی افزایش یافت. درنهایت گرانول های دارای 40 درصد بنتونیت به علت جذب آب و آماس پذیری بیشتر و فروپاشی گسترده تر تولید گوگردهایی با اندازه ذرات کوچک تر و سطح ویژه بیشتر نمودند. لذا گرانول های واجد 40 درصد بنتونیت با آزادسازی مقادیر ماکرو و میکرو نوترینت های بیشتر در صورت وجود شرایط بهینه ( دمایی بین 25 تا 30 درجه سانتی گراد و رطوبتی حدود ظرفیـت مزرعـه) به عنوان مناسب ترین گرانول های گوگرد-بنتونیت برای اصلاح خاک های آهکی غرب ایران که واجد اقلیم نیمه خشک (مدیترانه ای) هستند تعیین شدند.

خاک های آهکی در پهنه ی وسیعی از غرب ایران گسترش دارند و گوگرد عنصری مورد توجه ترین کود برای اصلاح این خاک-ها به ویژه pH آنها می باشد که مقادیر زیادی از آن را صنایع پتروشیمی کشور به عنوان محصول جانبی تولید می کنند. راندمان گوگرد عنصری در اصلاح خاک های آهکی به شدت به شرایط اکسیداسیون آن وابسته است. هدف از این پژوهش ارزیابی کارآمدی مقادیر مختلف گوگرد عنصری برای اصلاح خاک آهکی تلقیح شده با باکتری اکسید کننده گوگرد می باشد. از این رو تعداد 15 ستون شمال چهار تیمار گوگرد و یک شاهد هر کدام با سه تکرار طراحی و ساخته شدند و با یک نمونه از خاک های آهکی متعلق به دشت کشاورزی قروه که در غرب ایران واقع است پس از استرلیزاسیون و تلقیح با باکتری Thiobacillus thioparus پر شدند. هر یک از این ستون ها هر دو هفته یکبار با حجم mL500 آب مقطر مورد آبشویی قرار گرفتند و آب زهکش شده از ستون ها مورد آزمایش قرار گرفت. ضمنا دمای محیط آزمایشگاه نیز در طول این پژوهش به صورت مداوم ثبت گردید. نتایج نشان داد که میزان سولفات آبشویی شده از دمای ºC 25 به بالا شدت گرفت. دوره های دمایی مختلف موجب تغییر شدت اکسیداسیون گوگرد گردید و مقدار کاهش pH با کاربرد گوگرد بسیار چشم گیر بود. علاوه براین، خروج کربنات و کاتیون های قلیایی نیز تحت تاثیر گوگرد مشاهده شد بطوریکه گوگرد عنصری سبب انحلال کمپلکس های مختلف کربنات و خروج آن از محیط خاک گردید. از طرفی گوگرد دسترس پذیری عناصر را تا حدی معین بالا برده و که در فرآیند آبشویی از خاک خارج نشدند. برای فسفر نیز میزان آبشویی در تیمارهای گوگرد کمتر از شاهد به دست آمد. تاثیر گوگرد بر حلالیت ارسنیک منفی بوده و کارآیی کود گوگرد را در کاهش انتقال آلودگی ارسنیک به آب های زیرزمینی نشان داد. مجموعه نتایج به دست آمده از این مطالعه افزایش راندمان کاربرد گوگرد عنصری، برای اصلاح خاک های آهکی تلقیح شده با باکتری Thiobacillus thioparus را تائید نمود.

آرسنیک یک عنصر غیرضروری و بسیار سمی است که به عنوان یک عامل سرطان زا شناخته شده است. آلودگی آب به وسیله آرسنیک با منشأ طبیعی در بیش از 70 کشور در سراسر جهان گزارش شده است. در ایران در بخش های از استان کردستان از جمله دشت قروه به عنوان قطب کشاورزی استان، سفرههای آب آلوده به ارسنیک ناشی از تشکیلات زمین شناسی نیز موجود است. آرسنات فراوان ترین فرم ارسنیک در محیط خاک است که با آنیون فسفات در رقابت است. برای جلوگیری از استفاده بیش از حد از کود فسفات آمونیوم توسط کشاورزان این منطقه در این مطالعه به بررسی تأثیر همزمان استفاده از کود آلی کمپوست زباله شهری و کود فسفات آمونیوم و اثر آن بر آبشویی ارسنیک در ستون های خاک پرداختیم. بنابراین 9 ستون خاک از جنس پلی-اتیلن با قطر داخلی 10سانتی متر و ارتفاع 80سانتی متر تهیه گردید. 3 ستون به عنوان شاهد با آب مقطر و 3 ستون شامل 30% کمپوست افزودنی به خاک و آبیاری شده با آب محتوی کود فسفات آمونیوم و 3 ستون شامل 60% کمپوست افزودنی به خاک و آبیاری شده با همان غلظت از کود فسفات آمونیوم، در یک دوره 120 روزه و هر هفته دو بار و هر بار با مقدار 300 میلی لیتر آب-مقطر تحت آبشویی قرار گرفتند و آب خروجی از آنها مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج کاهش قابل توجهی در مقدار آبشویی ارسنیک درستون های تیمار شده با کود در مقایسه با ستون های شاهد را نشان داد.

هدف از مطالعه حاضر As(V) از محلول های آبی با استفاده از جاذب نانو ساختار Fe2O3/Al2O3 سنتز شده با روش سل-ژل ابداع شده به وسیله یولداس در دو حالت پودری و پوشش داده روی سطوحی مثل پرلیت و لیکا می باشد. ساختار جاذب سنتز شده با استفاده از آنالیز های XRF، XRD ، ASAP ، FTIR ، SEM ، TGA و XPS مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا آلومینا سنتز گردید، سپس مقدار آهن پوشش یافته بر روی آلومینا در آزمایش ناپیوسته جذب سطحی آرسنیک از آب بهینه شد. نتایج XRF نشان داد که میزان آهن قرار گرفته بر روی آلومینا (%37.6) است. نتایج XRD وجود اکسیدهای آهن و آلومینیم (Al2O3,Fe2O3) را نشان داد. تصاویر SEM نیز پخش شدن نانوذرات آهن که اندازه ذرات آن ها کمتر از 100 nm است را روی آلومینا نشان داد. نتایج ASAP مزوپور بودن ذرات جاذب نانوساختار را مشخص نمود. اثر متغیرهای عملیاتی مثل: (4-10) pH ، غلظت اولیه یون آرسنیک (25-100 mg/L) ، مقدار جاذب (0.5-4 g/L) ، زمان تماس (0-840 min) و دما (25-50°C) جهت یافتن بهترین شرایط جذب (g/L 1)، زمان تماس (720 min) بوده است. مطالعات ترمودینامیک نشان داد که کارایی جذب با افزایش دما افزایش دما افزایش می یابد که این نشان دهنده طبیعت گرماگیر و خودبخودی بودن فرآیند جذب است. مطالعات سینتیکی نشان داد که داده های تجربی برازش بهتری با مدل سینتیکی شبه مرتبه اول دارند. از دو مدل هم دمایی لانگمور و فرندلیچ، مدل لانگمور برازش بهتری با داده های تجربی داشته است. نتایج آزمایشگاهی نشان دادند که پوشش دادن سطوح پرلیت و لیکا با جاذب نانو ساختار Fe2O3/Al2O3 به خوبی انجام شده است و جاذب های پوشش داده شده بر روی لیکا و پرلیت، راندمان بیشتری آرسنیک در حذف آرسنیک از آب داشته اند.

آرسنیک یک شبه فلز سرطانزاست که از طریق فعالیتهای طبیعی و انسانی به محیط زیست وارد میشود. طی این مطالعه نانوذرات آهن بروش تلقیح بر روی زئولیت ZSM-5 نشانده شدند. در این مطالعه پارامتر موثر بر سنتز نانوجاذب Fe-ZSM-5شامل درصد وزنی آهن، دما و زمان کلسیناسیون، دمای محلول سنتزو شدت اختلاط مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نانوجاذب Fe-ZSM-5 بهینه، زمانی سنتز خواهد شد که 40% وزنی آهن تحت دمای °C 30 و با شدت اختلاط rpm 60 بر روی زئولیت ZSM-5 نشانده شود و سپس کلسیناسیون آن در دمای °C 400 به مدت 3 ساعت انجام گیرد. همچنین بهینه سازی پارامترهائی نظیر pH، دوز جاذب، زمان تماس و دما بر حذف آرسنیت با غلظت اولیه ی µg/l 400 مورد بررسی قرار گرفت. بررسی نتایج جذب آرسنیت نشان داد که بالاترین میزان جذب در 7pH= با g/l 5/2 از نانو جاذب، در مدت min 30 و در دمای °C 40 اتفاق خواهد افتاد. بررسی ترمودینامیک، سینتیک و مدلهای ایزوترمی جذب نشان داد که جذب آرسنیت توسط نانوجاذب Fe-ZSM-5 یک واکنش گرماده است که از مدل سینتیکی شبه مرتبه سوم پیروی میکند و برازش بیشتری با مدل ایزوترمی لانگمویر دارزد. این نانو جاذب دئر شرایط بهینه و در راکتور ناپیوسته قاد به حذف % 37/98 از آرسنیت محلول است. در ستون بستر ثابت غلظت آرسنیت طی بازه زمانی min 35-1، µg/l 53/97-04/0 بوده و نتایج بررسی منحنی رخنه نشان داد که نانوجاذب Fe-ZSM-5 بعد از min 215 اشباع خواهد شد و مقادیر آهن واجذب شده، pH، و هدایت الکتریکی محلول خروجی به ترتیب برابر با mg/l 903/0، 65/6 و µs/cm بود.

رشد سریع جمعیت جهانی منجر به افزایش سریع تقاضای جهانی برای انرژی شده است. مهم ترین بخش از استراتژی انرژی هر کشوری صرفه جویی در مصرف انرژی است و به دلیل منابع محدود انرژی و افزایش آلودگی محیطی ناشی از استفاده از سوخت های فسیلی، صرفه جویی در انرژی اجباری شده است. مصرف انرژی در واحدهای تجاری و خانگی حدود 40 درصد کل میزان مصرف انرژی کشور است. لذا با توجه به نیاز شدید جامعه به مسکن و رشد روزافزون جمعیت و بحران های زیست محیطی استفاده از راهکار‎های جدید در صنعت ساختمان مشهود می باشد. از جمله منابع طبیعی و تجدیدپذیری که می تواند برای رسیدن به این اهداف موثر واقع شود، کاه و کلش می باشد که به دلیل داشتن مزایایی از جمله طبیعی بودن، قابل دسترس بودن و ارزان بودن، در این مطالعه از آن به عنوان عایق طبیعی استفاده شده است. لذا این تحقیق خصوصیات حرارتی بلوک های سفالی پر شده از کاه و کلش (به عنوان عایق طبیعی) را با هدف بهبود عملکرد حرارتی دیواره خارجی مورد بررسی قرار می دهد. مدل به کار رفته در طول آزمایش از چهار دیواره خارجی متشکل از بلوک های سفالی دارای ضخامت و مساحت یکسان که 50% از بلوک های مدل ساخته شده از کاه گندم با چگالی g/cm3 156/0 پر شده، تشکیل شده است. به منظور اندازه گیری مقدار اتلاف انرژی حرارتی از دیواره‎های مدل نیز، از دستگاه ترمومتر چهارکاناله دیتالاگردار مدل TM-947SD و چهار سنسور حرارتی سطحی مدل TP-04 استفاده شد. مقایسه خصوصیات حرارتی شامل ضریب هدایت حرارتی، نرخ انتقال حرارت و ضریب انتقال حرارت کلی در دو نوع دیواره بدون عایق و عایق کاری شده بهبود عملکرد حرارتی دیواره را به ترتیب ازW/m°C 2/0 به 04/0 ، W/m2 36/18 به 98/6 و C° W/m27/1 به 41/0 نشان می دهد. همچنین نتایج نشان داد که درصد بهبود عملکرد حرارتی 72% تا 81% در دیواره عایق کاری شده، بوده است.

وجود ریزگردها چند سال است که مناطقی از ایران به خصوص غرب کشور را در برگرفته است و اثرات مختلف بهداشتی و پزشکی فراوانی را ایجاد نموده است. وجود باکتری ها و قارچ های بیماری زا در این ریزگردها باعث بیماری های متعددی شده است و تماس با میکروارگانیسم-های هوای آزاد با دامنه وسیعی از اثرات مضر بر روی سلامتی مرتبط است. میکروارگانیسم ها عواملی هستند که در صورت ورود به بدن انسان با سازوکارهایی چون عفونت، آلرژی یا خواص سمی سبب ایجاد اختلال در واکنش های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی بدن انسان می شوند و در صورتی که سیستم ایمنی قادر به نابود کردن و از بین بردن عوامل بیولوژیکی نباشد، اختلال ایجاد شده می تواند سبب بیماری و حتی مرگ شود. لذا هدف از این تحقیق بررسی آلودگی میکروبی ناشی از ریزگردها می باشد. بدین منظور شهر سنندج واقع در نیمه غربی کشور که در سنوات اخیر مورد هجوم گسترده ی پدیده گردوغبار بوده است به عنوان ایستگاه نمونه برداری انتخاب شد. نمونه برداری با استفاده از نمونه بردار میکروبی هواSpin Air Basic صورت گرفت و از محیط کشت Potato Dextrose Agar (PDA) به همراه کلرامفنیکل برای کشت قارچ ها و محیط کشت Tryptone Soya Agar (TSA) برای کشت عمومی باکتریایی استفاده شد. کلنیهای رشد یافته بر روی محیط کشت به روش مستقیم و با استفاده از دستگاه کلنی کانتر شمارش شد و بر حسب واحد تشکیل کلنی بر متر مکعب (CFU/m3) گزارش گردید. نتایج نشان می دهد در فصل بهار به دلیل بالا بودن غلظت ذرات معلق حداکثر مقدار غلظت میکروارگانیسم ها در این فصل بوقوع می پیوندد. بیشترین گونه های قارچی در هوای سنندج شامل آسپرژیلوس فومیگاتوس، آسپرژیلوس فلاووس، آلترناریا، پنی سیلیوم، کلادوسپوریوم و رایزوپوس بودند.

هدف از مطالعه حاضر حذف (As (V از محلول های آبی با استفاده از ماده نانوحفره سیلیکاتی MCM-48 عامل دار شده با 3-آمینو پروپیل تری متوکسی سیلان در سیستم ناپیوسته است. سنتز MCM-48 در دمای محیط و به روش سل-ژل انجام شد و عامل دار کردن آن به روش پس سنتزی صورت گرفت. ساختار جاذب تولید شده با استفاده از آنالیزهای تفرق اشعه ایکس (XRD)، جذب- واجذب گاز نیتروژن (BET)، آنالیز وزن سنجی حرارتی (TGA)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف سنجی عبوری مادون قرمز فوریز (FT-IR) مورد بررسی قرار گرفت. اثر متغیرهای مختلف شامل(pH (8-2، غلظت اولیه یون آرسنیک (mg.L-1 100-0/1)، دوز جاذب (g.L-1 3-0/1)، زمان تماس (صفر تا 120 دقیقه) و دما (C˚ 50-20) جهت یافتن بهترین شرایط جذب مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بدست آمده از آنالیز SEM نشان داد که ذرات MCM-48 دارای اندازه ای در دامنه 400 تا nm 500 هستند و ساختار کروی دارند. الگوی XRD محصول تولید شده نیز نشان داد که نه تنها الگوی ویژه ساختار مکعبی Ia3d با نظم بالا تشکیل شده است بلکه پس از عامل دار کردن نیز نظم ساختار ماده سنتز شده حفظ شده است. از سوی دیگر، نتایج آنالیز FT-IR نشان داد که عامل دار کردن سطح داخلی حفرات با موفقیت انجام شده است. نمودار وزن سنجی حرارتی MCM-48 و NH2-MCM-48 نیز بیانگر حذف کامل ماده طاق ساز و همچنین عامل دار شدن موفقیت آمیز بود. بعلاوه، نتایج BET نشان داد که میانگین اندازه حفرات حدود nm 2/44، میزان سطح ویژه بالغ بر m2.g-1 1326 و حجم کل حفرات cm3.g-1 1/11 بوده است. نتایج فرآیند جذب سطحی نشان داد که شرایط بهینه حذف(As (V توسط NH2-MCM-48 در pH 2، غلظت اولیه آرسنیک mg.L-1 50 و دوز جاذب g.L-1 1 بوده است. بعلاوه، مطالعات ترمودینامیک نشان داد که کارایی جذب با افزایش دمای سیستم از 20 به ˚C 50 افزایش می یابد، که نشان دهنده طبیعت گرماگیر و خودبخودی بودن فرآیند جذب است. مطالعات سینیتیک نشان داد که داده های تجربی برازش بهتری با مدل سینتیکی شبه مرتبه دوم نسبت به مدل سینتیکی شبه مرتبه اول دارند. از طرف دیگر، از دو مدل هم دمایی استفاده شده مدل لانگمایر برازش بهتری با داده های تجربی داشته است.

آلودگی ناشی از ریزگردها در مناطق غربی ایران به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی این مناطق معرفی شده و در یک دهه به عنوان جدی ترین آلاینده هوا مطرح بوده، ضمن آنکه بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهانی که کیفیت هوا را بهبود می بخشند نیز اثر می گذارند. نظر به اهمیت و نقش بسزایی که میزان کلروفیل بعنوان شاخص فتوسنتز در حیات گیاه دارد این پایان نامه با هدف بررسی اثر ریزگردها بر میزان کلروفیل گونه های شمشاد ژاپنی (Eounymusjaponicus) و برگ نو (Ligustrumovalifolium) انجام شد. بدین منظور، تغییرات میزان کلروفیل با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تیمار غبار و شاهد مشتمل بر 4تکرار از مهر1392 تا پایان شهریور1393 در یک ایستگاه در دانشگاه کردستان واقع در شهر سنندج در غرب ایران مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثر ریزگردها بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی از جمله محتوای نسبی آب (Relative Water Content)، شاخص پایداری غشاء(Membrane Stability Index) و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی پراکسیداز و اسکوربات پراکسیداز در قالب طرح کاملا تصادفی (CompletelyRandom Design) با چهار تکرار مورد سنجش قرار گرفت. مقادیر ریزگردهای باریده بر واحد سطح با روشdustfall jar به صورت تجمعی و میزان کلروفیل کل با روش عصاره گیری و همچنین با استفاده از کلروفیل متر در بازه های زمانی ده روزه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که ریزگردها بر میزان کلروفیل تیمارهای غبار شمشاد ژاپنی اثر معنی داری ندارد (05/0

پدیده گرد و غبار یکی از آلاینده های زیست محیطی است که در چند دهه اخیر توجه دانشمندان زیادی را به خود جلب کرده است. بطوری که هم اکنون به عنوان معضل زیست محیطی در سطح جهان شناخته میشود. ایران بدلیل قرار گرفتن در کمربند بیابانی و نیمه بیابانی کم و بیش با این پدیده در گیر میباشد اما در چند سال اخیر هجوم گرد و غبارها از کشورهای همجوار عربی به ایران خصوصا نیمه غربی کشور خسارت های فراوانی را بر زوایای مختلف جوامع انسانی تحمیل کرده است. از اینرو شناخت خصوصیات گرد و غبار برای بکار گیری اقدامات مدیریتی موثر لازم و ضروری بشمار میرود. بدین منظور بررسی خصوصیات ذرات گرد و غبار در نیمه غربی ایران در شهرهای سنندج، خرم آباد و اندیمشک از تیرماه 1391 تا خرداد 1392 صورت گرفت. نمونه برداری در سه ایستگاه بطور همزمان از ذرات گردو غبار باریده در طول هر ماه و به روش غیر فعال (Passive) انجام گرفت و نمونه ها برای تعیین کاتیونها و آنیونهای محلول آنالیز شدند. علاوه بر این کانی های غالب تشکیل دهنده این ذرات نیز با استفاده از تفرق اشعه ایکس تعیین شدند. نتایج این بررسی نشان داد کلسیم در هر سه ایستگاه از فراوانی قاطع بالاتری نسبت به سایر کاتیونها برخوردار بود ضمنا فراوانی کانی کلسیت در هر سه ایستگاه آهکی بودن خاک های منشا این ذرات گرد و غبار را تایید میکند. آنیون سولفات نیز غلظت بالائی در هر سه ایستگاه از خود نشان داد که همبودی رسوبات تبخیری با خاکهای سرمنشا غبارهای باریده بر سه ایستگاه را تایید میکند. محاسبه ضریب واگرائی و مقایسه میانگین آنیونها و کاتیونهای اندازه گیری شده نیز نشان داد ذرات گرد و غبار باریده در هر سه ایستگاه از خاکهائی با خصوصیات فیزیکوشیمیائی و کانی شناسی مشابه سرچشمه گرفته اند.

در سالیان اخیر پدیده حزن انگیز گرد و غبار گاها آسمان غرب ایران را اشغال کرده و زندگی مردم را تحت تاثیرات زیانبار خود قرار داده است. پدیده گرد و غبار که به عنوان مهمترین معضل زیست محیطی کشور در دهه اخیر قلمداد می شود واجد طیف وسیعی از خسارات و اثرات منفی است که باعث گردیده این موضوع از یک شکل محلی به بحرانی بین المللی تبدیل شود. این پایان نامه به مقایسه خصوصیات فیزیکوشیمیایی ذرات گرد و غبار در نقاط مختلف نیمه غربی کشور می-پردازد. بدین منظور شهرهای سنندج، خرم آباد و اندیمشک به عنوان سه ایستگاه مطالعاتی انتخاب، و سپس نمونه برداری از ذرات گرد و غبار بطور همزمان در هر سه ایستگاه به مدت یکسال از خرداد در 1391در بازه های 10 روزه با استفاده از روشGauge MethodDepositصورت پذیرفت. جهت بررسی محتوی فلزات سنگین در ذرات گرد و غبار مقادیرFe,Mn,Zn, Cu, As,Pb, Cd, Ag, Cr, Niاندازه گیریشدند و سپس با استفاده از شاخص های (Geo-accumulation) Igeo، (Enrichment Factor) EF، (Ecological Risk) Eri، (Integrated Pollution Index) IPI، PLI(Pollution Load Index) وCD(Coefficient of Divergence)مورد ارزیابیقرار گرفتند. همچنین خصوصیات مرفولوژیکی این ذرات با استفاده از SEM(Scanning Electron Microscope)وXRD(X-ray diffraction)مطالعه شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میزان ذرات گرد و غبار باریده در هر سه ایستگاه به ترتیب در اواخر بهار و اواسط زمستان می باشد. عناصر نقره و مس حد آلودگی بیشتری را در بین فلزات سنگین مورد مطالعه در گرد و غبار هر سه ایستگاه دارا بودند. همچنین سطح آلودگی ذرات گرد و غبار به فلزات سنگین به ترتیب نزولی در ایستگاه سنندج سپس ایستگاه خرم آباد و بعد ایستگاه اندیمشک ارزیابی گردید.گرچهگرد و غبار باریده بر سه شهر مورد مطالعه ماهیت طبیعی، خاکزاد و عمدتا مشابه را دارا بود.

انسان به منظور برقراری تعادل بین فعالیت های خود با محیط زیست، توسعه پایدار را در بخش های مختلف در پیش گرفته است. آلودگی منابع آب و خاک به عنوان مهم ترین مشکل در بخش کشاورزی پایدار مطرح است. از جمله آلاینده های این منابع فلزات سنگین هستند که حتی در غلظت های پایین نیز سمی می باشند. آلودگی منابع آب های زیر زمینی به فلزات سنگین به طور مستقیم و از طریق مصرف آب آشامیدنی آلوده، سلامتی انسان را به خطر می اندازد. دشت قروه به عنوان مهم ترین منطقه کشاورزی در استان کردستان در منابع آب و خاک با آلودگی به فلز سنگین ارسنیک ناشی از ساختارهای زمین شناسی مواجه می باشد. کاربرد کود فسفات آمونیم توسط کشاورزان منطقه و رقابت ارسنات با فسفات در خاک ما را بر آن داشت که به مطالعه اثر کود فسفات آمونیم بر روی آبشویی ارسنیک در خاک های آهکی این منطقه با استفاده از مطالعات ستونی بپردازیم. ستون های خاک محیط خاک را بهتر از سایر روش ها شبیه سازی می کنند و مناسب ترین روش برای چنین مطالعاتی هستند. در این مطالعه دو ستون به عنوان شاهد با آب مقطر و دو ستون دیگر با آب آغشته به کود فسفات آمونیم طی یک دوره شش ماهه آبشویی شدند. نتایج به دست آمده پس از آنالیز نمونه های آب ثقلی نشان داد بین ستون های شاهد و کود از نظر ارسنیک و فسفات آبشویی شده هیچ اختلاف معنی داری وجود نداشت. نیترات، سولفات و پتاسیم آبشویی شده در ستون های کود و شاهد دارای اختلاف آماری معنی داری بودند (05/0P<). پس از پایان دوره شش ماهه آبشویی از ستون های خاک به فواصل cm10 نیز نمونه برداری صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه نمونه های خاک برداشت شده از اعماق مختلف نشان داد فسفات افزوده شده به شکل فسفات آمونیم در سطح ستون های کود تثبیت شده، بطوریکه بین اعماق 0، 10 و cm20 ستون های کود با ستون های شاهد تفاوت آماری معنی داری دارند. همچنین بین اعماق0 و 10، اعماق 50 و cm60 ستون های شاهد با این اعماق در ستون های کود از نظر ارسنیک اختلاف معنی داری وجود دارد. از اینرو می توان نتیجه گرفت که فسفات اضافه شده جایگزین ارسنیک موجود در سطح خاک می گردد و حرکت بیشتر آن را به اعماقی که محل فعالیت گسترده تر ریشه گیاهان زراعی می باشد در پی داشته است.

در کار حاضر ویژگیهای فیزیکی شامل pH، EC، دما ، رطوبت و رنگ کمپوست تولیدی کارخانه سنندج ارزیابی شد. همچنین مواد مغذی شامل کربن، ازت، پتاسیم و فسفر اندازه گیری شد. از آنجا که ممکن است کمپوست راه ورود فلزات سنگین به محیط زیست باشد فلزهای سنگین در این کمپوست سنجش شد. داده های بدست آمده با نرم افزار excel و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. کمینه و بیشینه مواد مغذی موجود در کمپوست تولیدی کارخانه سنندج برای عناصر کربن، ازت ، فسفر و پتاسیم به ترتیب (98/22-57/52)، (84/0-33/0)، (76/26-24/12) و (غیرقابل تشخیص-67/14276) mg/kg میباشد. میانگین برای عنصرهای مغذی کربن، ازت، فسفر و پتاسیم و همچنین نسبت کربن به ازت به ترتیب 7329/32، 5156/0، 1293/20، 10653/47 و 6974/62 mg/kg بود. میانگین فلزهای سنگین کمپوست تولیدی کارخانه سنندج بر حسب mg/kg برای مس (67/621-غیرقابل تشخیص)، روی 67/3531-67/56)، سرب (655-غیرقابل تشخیص) و نیکل (265-غیرقابل تشخیص) بود. روی بیشترین مقدار فلز سنگین موجود در کمپوست تولیدی سنندج میباشد. بیشترین درصد رطوبت 72/66 و کمترین مقدار آن 57/15 و همچنین بیشینه و کمینه برای دما (°C)، pH، و هدایت الکتریکی (ms/cm) این مقدارها بترتیب (73و 80/9)، (70/7 و 11/5)، (60/6 و 58/2) بود. مقایسه داده ها با مقادیر استاندارد نشان داد مقدار فلزها، pH، EC در محدوده استاندارد قرار دارند. با اینحال نسبت C/N در مقدار بیشتری نسبت به استانداردها داشت و میزان کمینه رطوبت بسیار از حد مطلوب استاندارد رطوبت کمتری بود.

دراین پژوهش کاربرد نانوکامپوزیت های منیزیم اکسید / مس اکسید ٬ منیزیم اکسید /منگنزاکسید و منیزیم اکسید / آلومینیوم اکسید در حذف فلزات واسطه از محلو ل های آبی بررسی شد.نانوکامپوزیت-ها به روش سونو شیمیایی تهیه شد و در ادامه تأثیر عوامل دما٬ غلظت و زمان بر روی میزان جذب یون-های فلزی کروم سه ظرفیتی و کادمیوم دو ظرفیتی توسط نانوکامپوزیت های فوق بررسی شد. از دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی برای اندازه گیری میزان جذب این فلزات توسط نانوکامپوزیت ها استفاده شد. بیشترین ظرفیت حذف برای یون کروم سه ظرفیتی توسط نانوکامپوزیت منیزیم اکسید / مس اکسید با ظرفیت حذف در حدود9/99 درصد در دمای 45 درجه سانتی گراد و بیشترین ظرفیت حذف برای یون کادمیوم دو ظرفیتی توسط نانوکامپوزیت منیزیم اکسید / مس اکسید در دمای 45 درجه سانتی گراد در حدود 100 درصد ودر دمای اتا ق 8/96 درصد و با استفاده از نانوکامپوزیت منیزیم اکسید / منگنز اکسید 92 درصد بدست آمد. .

موضوع آلودگی خاک توسط شبه فلز آرسنیک باعث افزایش نگرانی هایی در مورد محیط زیست شده است. آبشویی فلزات سنگین به آب های زیرزمینی و حرکت این مواد در خاک، مشکلات زیادی را برای آلودگی ماتریکس خاک، محلول خاک و آب زیرزمینی بوجود می‎آورد. هدف این مطالعه بررسی تعیین شدت آبشوئی با استفاده از شاخص پارکر و بررسی رابطه آن با توزیع میزان غلظت آرسنیک در طول پروفیل خاکهای آهکی می باشد. برای انجام این مطالعه تعداد 107 نقطه در دو عمق 0-10 و 40-50 سانتی متری خاک به روش شبکه بندی منظم وبه فاصله های 900 متری مورد نمونه برداری قرار گرفت و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها از قبیل ماده آلی، اسیدیته، ظرفیت تبادل کاتیونی، بافت خاک، میزان اکسیدهای آزاد آهن و منگنز، کربنات کلسیم به عنوان متغییرهای اصلی موثر بر غلظت و حلالیت آرسنیک و فلزت قلیایی و قلیایی خاکی به عنوان پارامترهای اصلی شاخص پارکر مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون همبستگی بر روی نمونه های خاک نشان داد که بین شدت آبشویی و غلظت آرسنیک در طول پروفیل خاک رابطه منفی و معنادار وجود دارد. براین اساس بیشترین تجمع آرسنیک در سطح الارض خاک (عمق 10-0 سانتی متری) مشاهده گردید بطوریکه میزان اکسیدهای آزاد آهن و درصد رس از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر توزیع غلظت آرسنیک در امتداد نیمرخ خاک های مورد مطالعه ارزیابی شدند. همچنین نقشه آبشویی تهیه شده نشان دهنده جابجایی و تحرک و پراکندگی فلزت قلیایی و قلیایی خاکی در سطح ناحیه مورد مطالعه و نشان دهنده قابلیت ارزیابی توان پتانسیل و خطرات مرتبط با فلز آرسنیک را نشان می دهد. علاوه بر این مطالعه نشان داد که با استفاده از اطلاعات رنگ خاک (پارامتر L* در سیستم رنگی CIE) میتوان کمیت مقادیر شاخص پارکر در خاکهای مورد مطالعه را تخمین زد و ازاینرو میتوان اندازه گیری پارامتر L* رنگ خاک را با توجه به آسانی و کم هزینه بودن آن جایگزین اندازه گیری مقادیر Na، K، Ca و Mg برای محاسبه کمیت شاخص پارکر نمود.

افزایش جمعیت، توسعه صنعت و رشد کالاهای مصرفی، موجبات افزایش میزان پسماندهای تولیدی را باعث شده است. اگر ترکیبی از سیاست های کاهش تولید مواد زائد استفاده شود، مکانیابی بهینه برای دفن پسماند زائد شهری یکی از مهم ترین مسائل در امر مدیریت زباله های شهری می باشد. عدم توجه به این مهم، اثرات نامطلوب زیست محیطی، اکولوژیکی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. محل کنونی دفن زباله شهر سنندج در فاصله تقریبی 10 کیلومتر از شهر واقع شده است که به علت مجاورت آن با اراضی کشاورزی، قرارگیری در جهت وزش باد غالب و در نتیجه ایجاد آلودگی در هوای منطقه، آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی و نیز تکمیل ظرفیت برای پذیرش زباله از موقعیت نامناسبی برخوردار است. لذا هدف از انجام این تحقیق شناسایی و معرفی بهترین مکان برای دفن زباله های جامد شهر سنندج با استفاده از 22 لایه اطلاعاتی از مجموعه معیارهای اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی و با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چند معیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی است. بعد از استانداردسازی لایه ‎های اطلاعاتی با استفاده از منطق فازی، وزن دهی لایه های معیار با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت. در نتیجه رویهم گذاری لایه های فازی با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی، با در نظر گرفتن حداقل مساحت مورد نیاز برای محل دفن در طول 20 سال آینده، محدوده 72 هکتاری مکانیابی و مناسب تشخیص داده شد. تلفیق لایه های فازی با استفاده از مجموعه عملگرهای فازی نیز انجام گرفت و در نهایت منطقه 56 هکتاری در 4 کیلومتری شمال غربی شهر که با استفاده از هر دو مقدار عملگرگامای فازی 9/0 و 95/0 مکانیابی شده بود، به عنوان گزینه نهایی برای محل دفن پیشنهاد گردید. وزن دهی و رویهم گذاری لایه ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس نشان داد که اراضی مطلوب مکانیابی شده توسط این روش، از درجه مطلوبیت بالا در رابطه با تمامی معیارهای مدل مکانیابی برخوردار نبودند. در نهایت نتیجه گرفته شد که در رویهم گذاری نقشه های حاصل از منطق فازی با توجه به دامنه گسترده ارزش های هر گزینه (0 تا 1) و سلولی بودن اطلاعات، امکان در نظر گرفتن ویژگی های نواحی کوچک از سطح منطقه در ابعاد سلول ها وجود داشته، از این رو ارزش گذاری لایه ها و مکانیابی با استفاده از مدل منطق فازی و روش ترکیب خطی وزنی نتایج بهتری را ارائه داد.

در حال حاضر آلودگی هوا به عنوان یک مشکل جهانی مطرح گردیده است. بطوریکه هر لحظه هزاران نفر در معرض این آلودگی و دشواری های آن قرار می گیرند. وجود ذرات معلق به عنوان یکی از آلاینده های شاخص هوا نیز دال بر اهمیت این ذرات برای سلامتی انسان ها می باشد. پدیده ریزگرد ها در سال های اخیر از روندی رو به رشد برخوردار بوده است. بروز این پدیده در کشور ما بنحوی است که علاوه بر مناطق غرب و جنوب غرب کشور، مناطقی از شمال غرب و جنوب شرقی را نیز در بر می گیرد. گسترش این پدیده در این مناطق نسبت به سال های قبل بسیار افزایش یافته است. با توجه به نقش و اهمیت این پدیده بر روی محیط زیست و بخصوص سلامتی انسان ها انجام مطالعات گسترده بر روی این پدیده لازم و ضروری به نظر می رسد. نتایج حاصل از مطالعات نشان می دهد که انتشار ریزگرد ها می تواند از الگو های فرسایش بادی خاک و یا توزیع مکانی منابع مصنوعی منتشر کننده این ذرات تبعیت کند و این در حالی است که میزان انتشار این ذرات با منشا خاکزاد بسیار بیشتر از منابع مصنوعی می باشد. تحقیقات انجام گرفته بیانگر این نکته است که مهمترین منابع انتشار ریزگرد ها در ایران عمدتا در اقالیم خشک و نیمه خشک در کشور های قرارگرفته در غرب و جنوب غرب ایران که دارای بارندگی سالیانه اندک هستند، واقع شده اند. مطالعه خاک این مناطق نشان داده است که بافت اکثر این خاک ها رسی تا سیلتی میباشد که از نظر دانه بندی بسیار کوچک بوده و ازاینرو دارای قابلیت فرسایش پذیری بالایی هستند. در تمامی تحقیقات انجام شده صرفا به مطالعه عوامل فیزیکی موثر بر ریزگرد ها پرداخته شده است. لذا در این تحقیق پس از انجام نمونه برداری های یک ساله از ریزگرد های منتشره در شهر سنندج اقدام به بررسی ویژگی های فیزیکو شیمیایی آن ها گردید. نتایج نشان داد که کلسیم بیشترین ترکیب شیمیایی در بین تمامی فلزات مورد بررسی در این تحقیق را به خود اختصاص داد همچنین افزایش ناپایداری های جوی و شدت فرسایش پذیری در ماه های فروردین و اردیبهشت باعث افزایش مقادیر باریده این ریزگرد ها و همچنین فلزات موجود در آن در این ماه ها می شود.

وجود کانی های حاوی آرسنیک در مواد مادری از دلایل عمده آلودگی خاک به این عنصر سمی می باشد. یافتن اطلاعات کافی، بررسی خصوصیات فیزیکو شیمیایی سایتهای آلوده و تخمین فلزات سنگین در خاک گام مهمی در ارزیابی خطرات مرتبط با توزیع آنها و تحقیق در مورد درمان آنها می باشد. هدف از انجام این مطالعه پهنه بندی حضور آرسنیک و یافتن مهمترین پارامترهای موثر بر غلظت و حلالیت آن در خاک های آهکی دشت قروه در استان کردستان با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک می باشد. بدین منظور تعداد 214 نمونه خاک از دو عمق 10-0 و 50-40 سانتیمتر با استفاده از روش سیستماتیک و فواصل شبکه 9/0×9/0کیلومتر از منطقه مطالعاتی جمع آوری شد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی آنها از قبیل اسیدیته، هدایت الکتریکی،ماده آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، بافت خاک، میزان اکسیدهای آزاد آهن و منگنز، آنیون های کربنات، فسفات و سولفات و همچنین لایه های کمکی زمین شناسی و شیب به عنوان متغیر های اصلی موثر بر غلظت و حلالیت آرسنیک مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون همبستگی بر روی نمونه های خاک نشان داد که میزان آرسنیک دارای روابط معنی داری با اکسیدهای آزاد آهن و منگنز، ظرفیت تبادل کاتیونی، کربنات، فسفات و درصد رس و شن است. نتایج تجزیه رگرسیون لجستیک نشان داد که میزان اکسیدهای آزاد آهن بی شکل و منگنزکل، ظرفیت تبادل کاتیونی، فسفات و زمین شناسی در سطح الارض و اکسیدهای آزاد آهن کل و منگنز بی شکل، فسفات، کربنات و خصوصیات زمین شناسی در تحت الارض بیشترین تاثیر را بر احتمال حضور آرسنیک در خاک های مورد مطالعه داشتند. همچنین تحلیل نتایج حاصل از آزمون صحت پیش بینی مدل در عمق های 10-0 و 50-40 سانتیمتر به ترتیب 7/89 و 8/88 درصد و با استفاده از شاخص (ROC)Receiver Operating Characteristic نیز برای هر دو عمق مورد مطالعه به ترتیب 954/0 و 903/0 که نشان از قابلیت مدل رگرسیون لجستیک در تخمین عوامل موثر بر حضور و پهنه بندی غلظت و حلالیت آرسنیک داشت. علاوه بر این نتیجه ارزیابی صحت نقشه پهنه بندی حضور آرسنیک به روش Success Rate Curve (SRC) در هر دو عمق به ترتیبمعادل 18/84 و84/80 درصد بود. خروجی نقشه پهنه بندی حاکی از تمرکز آرسنیک در منتهی الیه غربی و شرقی دشت قروه در هر دو عمق بود که عمدتاً ناشی از مواد مادری تشکیل دهنده خاک در منطقه مطالعاتی می باشد.

آنالیز پسماندهای جامد شهری در کشور ما نشان می دهد، بخش عمده ترکیب پسماند شهری از مواد آلی فسادپذیر تشکیل شده است. بر همین اساس، تبدیل مواد آلی موجود در پسماند به کمپوست در اولویت برنامه های مدیریت مواد زائد جامد قرار می گیرد. هدف از تحقیق حاضر، نخست تعیین روند تغییرات شاخص های کیفی کمپوست حاصل از پسماند جامد شهری در طی فرآیند تولید در مجتمع پردازش آرادکوه تهران و شرکت بازیافت مواد و تولید کود آلی کرمانشاه و مقایسه کیفیت کمپوست تولید شده نهایی با استانداردهای ایران، استاندارد WHO و نظریه Gotass و در نهایت، بررسی ارتباط شاخص های کیفی کمپوست با پارامترهای رنگ در استاندارد CIELAB می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در طی دوره نود روزه کمپوست سازی، روند تغییرات شاخص های کیفی کمپوست دو شهر به غیر از روند تغییرات دما، مشابه یکدیگر بودند. در مقایسه شاخص های کیفی کمپوست نهایی با استاندارد ایران، نتایج حاکی از آن بود که کمپوست هر دو شهر از لحاظ ازت، پتاسیم، جوانه زنی، pH و EC در محدوده کمپوست درجه یک و از نظر ماده آلی کمپوست هر دو شهر در محدوده کمپوست درجه دو قرار گرفت. به علاوه ملاحظه گردید که دو شاخص نسبت C/N و درصد فسفر در هر دو شهر مورد مطالعه در محدوده کمپوست درجه دو قرار می گیرند. در مقایسه ی شاخص های بررسی شده با استانداردهای WHO و نظریه Gotass مشاهده شد که تمام شاخص های اندازه گیری شده کمپوست دو شهر در محدوده قابل قبول و استاندارد قرار دارند. در نتیجه گیری کلی می توان گفت اکثر شاخص های بررسی شده در کمپوست دو شهر در محدوده قابل قبولی قرار داشتند و تنها شاخص های درصد ماده آلی، درصد فسفر و نسبت C/N اندکی کمتر از حد مطلوب بودند. همچنین نتایج نشان داد پارامترهای رنگ CIELAB دارای قابلیت اعتماد بالایی به منظور ارزیابی کیفیت کمپوست پسماندهای جامد شهری در کشور می باشند که بر خلاف سایر روشهای مرسوم ارزیابی کیفیت کمپوست که اکثراً بر پایه آنالیزهای آزمایشگاهی استوارند و از اینرو بسیار زمان بر، پرهزینه و نیازمند آزمایشگاه های مجهز و افراد متخصص هستند روشی ساده و ارزان می باشد.

مصرف آب آلوده به آرسنیک در دراز مدت باعث بروز انواعی از بیماری ها از جمله ضایعات پوستی و انواع سرطان می گردد، به همین دلیل در دهه های اخیر تحقیقات گسترده ای در رابطه با حذف آن از آب صورت گرفته است. هدف از انجام مطالعه حاضر ارزیابی عملکرد پامیس پوشش داده شده با آهن و منگنز به عنوان جاذب هایی برای حذف آرسنیک از منابع آبی بود. در این مطالعه اثر پارامترهای مختلف از قبیل دوز جاذب، زمان ماند، pH، غلظت اولیه آرسنیک و یون های مداخله گر بر روی حذف آرسنات و آرسنیت از آب توسط جاذب ها به روش ناپیوسته مورد مطالعه قرار گرفت. طبق نتایج دوز بهینه جاذب های پامیس پوشش داده شده با آهن و منگنز برای حذف گونه های آرسنیک به ترتیب 40 و g/L80 بدست آمد. همچنین یافته های حاصل از زمان ماند نشان داد که جذب گونه های آرسنیک بر سطح جاذب پامیس پوشش داده شده با آهن و منگنز به ترتیب پس از گذشت مدت زمان 80 و 100 دقیقه به تعادل می انجامد. به علاوه، مشخص گردید پامیس پوشش داده شده با آهن راندمان بالایی را در جذب غلظت های بالای آرسنیک دارد، درحالیکه پامیس پوشش داده شده با منگنز غلظت های کم آرسنیک را بهتر حذف نموده و هر دو جاذب مذکور قابلیت نسبتاً بالایی در حذف گونه های آرسنیک در دامنه pH آب های طبیعی دارند. جذب در حضور آنیون های مداخله گر نشان داد که فسفات و سپس نیترات بیشترین رقابت را با آرسنات و آرسنیت برای جذب شدن بر سطح جاذب ها داشته اند. نتایج حاصل از سینتیک جذب نشان داد که جذب آرسنات و آرسنیت توسط جاذب ها از مدل شبه مرتبه دوم تبعیت می کند. همچنین، برازش داده های آزمایشی با مدل های ایزوترمی نشان داد که جذب گونه های آرسنیک توسط هر دو جاذب از مدل ایزوترمی لانگمیر تبعیت نموده و مقایسه مقدار پارامتر qm در این مدل نشان داد که پامیس پوشش داده شده با آهن نسبت به پامیس پوشش دار با منگنز ظرفیت جذب بالاتری برای آرسنات و آرسنیت دارد. ارزیابی عملکرد جاذب های مورد مطالعه در حذف آرسنیک از منابع آبی آلوده که از روستاهای شهرستان قروه جمع آوری شده بود نشان داد که حضور آنیون های رقیب در این آب ها منجر به کاهش عملکرد آنها می شود.

آرسنیک و ترکیبات آن یک مسئله جدی برای سلامتی انسان و سایر جانداران هستند و خاک ها ورسوبات آلوده به آرسنیک منابع مهم آلودگی زنجیره های غذایی و ذخایر آب می باشند. وفور آرسنیک در خاک های آهکی حوزه آبخیز دشت قروه به عنوان قطب کشاورزی استان کردستان آلودگی محصولات کشاورزی و تشدید آلودگی منابع آب منطقه را موجب می شود. به دست آوردن اطلاعات کافی در مورد خصوصیات مکان های آلوده به آرسنیک گامی کلیدی جهت اصلاح این مکان ها می باشد. برای ارزیابی و مدیریت خطرات ناشی از آلودگی به آرسنیک، مهم است که شرایط ژئوشیمیایی سایت های آلوده بررسی شود و داده های ژئوشیمیایی جمع آوری شود. از این رو بررسی مکانیسم تثبیت آرسنیک در خاک های آهکی حوزه آبخیز دشت قروه و تأثیر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک بر میزان نسبت فراکسیون های سمی تر باید مورد توجه قرار بگیرد. به همین دلیل این مطالعه با هدف تعیین میزان تأثیر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک های آهکی بر تثبیت آرسنیک به فرم آرسنات در حوزه آبخیز دشت قروه صورت گرفت. بدین منظور مجموع هشت پروفیل خاک در آلوده ترین منطقه حوزه آبخیز دشت قروه مورد نمونه برداری قرار گرفتند. تحلیل نتایج آزمایش های انجام گرفته با استفاده از روابط همبستگی بر روی مجموعاٌ 37 نمونه خاک نشان داد که میزان آرسنیک دارای روابط معنی داری با شن، سیلت، کربن آلی، اکسیدهای آزاد آهن، نیترات و فسفات است. مقایسه این روابط مشخص کرد که رابطه بین آرسنیک و میزان اکسیدهای آزاد آهن (01/0=α و 741/0= r ) بسیار معنی دار است. نتایج تجزیه رگرسیون چندگانه نیز مشخص کرد که میزان سیلت و اکسیدهای آزاد آهن بیشترین تأثیر را بر میزان آرسنیک خاک دارند (66/0= R2) نتایج تجزیه رگرسیون چندگانه همچنین نشان داد که آنیون های فسفات و نیترات در صورت حضور کلوئیدهای جاذب در خاک مؤثرترین آنیون های تأثیرگذار بر میزان ارسنات در خاک می باشند. در نهایت با توجه به این مستندات و به دلیل مقادیر بسیار اندک اکسیدهای آزاد اهن در خاک های مورد مطالعه اقداماتی نظیر اضافه کردن کودهای آهن و یا کاربرد نمک های آهن به همراه اصلاح pH خاک در کنار محدود نمودن مصرف کودهای فسفاته و نیتراته می توانند به عنوان مؤثرترین راهکارهای کنترل آلودگی آرسنیک در منطقه به کار گرفته شوند.

شهر قروه در جنوب شرق استان کردستان و 95 کیلومتری سنندج با بحران فقدان محل مناسب دفن زباله جامد شهری روبرو است. در این پژوهش 20 لایه اطلاعاتی از مجموعه معیارهای زیست محیطی (شامل فاصله از گسل ها، رودخانه ها، چاه ها، چشمه ها، مناطق حفاظت شده، میزان نفوذپذیری سنگ بستر، عمق آب زیرزمینی، سرعت باد، شیب، میزان درصد آهک، اسیدیته و بافت خاک) و همچنین معیارهای اقتصادی - اجتماعی (شامل فاصله از معادن، جاده درجه 1، جاده درجه 2 ، مناطق شهری، روستایی، فاصله حمل زباله از مناطق شهری و روستایی تا محل دفن و کاربری اراضی) به منظور تعیین مناسب ترین محل های دفن بهداشتی زباله جامد شهری با بکارگیری روش های تحلیل سلسله مراتبی AHP و منطق فازی مورد استفاده قرار گرفتند. در روش AHP فرآیند وزندهی معیارها به دو صورت درون لایه ای و برون لایه ای انجام گرفت. وزن درون لایه ای هر معیار بر مبنای فاصله از عوارض و با استفاده از منابع و دستورالعمل های مکان یابی محل دفن زباله تعیین شد و وزن برون لایه ای هر معیار با استفاده از فرآیند AHP و تهیه مدل سلسله مراتبی پارامترها و نهایتاً بر مبنای نظرات کارشناسی و اهمیت هر معیار در مسئله مکان یابی محل دفن زباله جامد تعیین گردید. نتایج بدست آمده در قالب سایت های مکان یابی شده در سه طبقه دارای مطلوبیت بالا، مطلوب و نامطلوب طبقه بندی شدند. میزان سطوح مکان یابی شده در طبقات مذکور برای ایجاد محل دفن زباله نسبت به کل مساحت محدوده مورد مطالعه به ترتیب 05/1، 95/2 و 96 درصد تعیین شدند. تعیین محل دفن در منطقه مورد مطالعه با استفاده از اپراتورهای اشتراک، اجتماع، جمع، ضرب و مقادیر مختلفی از اپراتور گاما (025/0 تا 975/0) ارائه شده در منطق فازی و با بکارگیری تابع عضویت مثلثی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده از روش فازی نشان داد الگوی پراکنش مناطق مکان یابی شده با استفاده از اپراتورهای اشتراک، ضرب و گاما به صورت نسبتاً متمرکز می باشند. در روش فازی کل سلول های مکان یابی شده توسط اپراتور های اشتراک، ضرب و مقادیر مختلف گامای فازی در اکثر پارامترها در محدوده هایی با درجه عضویت بالا (مطلوبیت بالا) قرار گرفتند که چنین نتیجه ای روند تصمیم گیری برای مدیران را آسان تر می کند. در روش AHP مناطق مکان یابی شده در خصوص اکثر پارامترها در طبقات متنوعی از درجه مطلوبیت قرار گرفتند که در نهایت

با توجه به آنکه سه مقوله انسان، فضا و اقتصاد دارای تعاملات زباد با همدیگر هستند و فعالیتهای انسان برای بهره وری و بهره برداری اقتصادی فضا و سرزمین را تحت تأثیر خود قرار میدهد لذا ضرورت بهینه سازی فعالیتهای انسان برای دستیابی به تعادلی مطلوب در سرزمین احساس می شود. بر اساس این دیدگاه نقش و جایگاه مدیریت و برنامه ریزی در سرزمین اهمیت ویژه ای پیدا می کند همچنین استفاده از روشهای مناسب برای تهیه طرح های مدیریتی و تصمیم گیری در داشتن مدیریتی مناسب بر سرزمین می افزاید. این پژوهش با هدف استفاده از روشهای تصمیم گیری فازی و چند معیاری در ارزیابی توان زیست محیطی سرزمین به منظور ارزشگذاری معیارهای ورودی در فرایند آمایش سرزمین و همچنین پهنه بندی سرزمین در طیفی از کلاسهای تناسب کاربری اراضی در چهار مرحله آگاهی، جمع آوری اطلاعات، تصمیم گیری و تهیه خروجی انجام پذیرفته است. پس از شناسایی، تهیه و آماده سازی اطلاعات زیست محیطی منطقه مورد مطالعه طی بازدید های میدانی و استفاده از داده های طرحها و تحقیقات قبلی اقدام به تعیین معیارهای مؤثر در ارزیابی توان زیست محیطی کاربریهای فاریاب، دیمکاری، مرتعداری و حفاظت و ارزشگذاری آنها با استفاده از دانش کارشناسی و کتابی گردید. در مرحله بعد با تعیین اوزان معیارها و تهیه نقشه های معیار در محیط GIS برای هر کاربری با استفاده از روشهای تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، مبتنی بر نقطه ایده آل (TOPSIS) و وزندهی جمعی فازی (FSAW) تلفیق نقشه ها صورت گرفت و منطقه برای کاربری های مورد نظر ارزیابی گردید. نتایج نشان دادند که روش TOPSIS در ارزشگذاری نهایی توان زیست محیطی پهنه های سرزمین محدودیت بیشتری نسبت به دو روش دیگر ایجاد می کند ولی در روش AHP این ارزش بیشتر بدست می آید. از سوی دیگر روش FSAW عدم قطعیت مرز بین پهنه ها را بخوبی نشان می دهد. همچنین مشخص گردید که منطقه توان کاملاً مناسبی برای توسعه کاربریهای فاریاب، دیمکاری و مرتعداری ندارد و بنابراین بیشتر سطح منطقه باید مورد حفاظت و مدیریت قرار گیرد.